ဘုရားအမည်	ကျိုက်မတ်ကော်စေတီ(တာတိုင်ဘုရား)
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	ဘုရားသမိုင်းများကြည့်ရန်
တည်နေရာ	စေတီတော်သည်မိုးခိုင်ကြီးစေတီတော်နှင့် (၄) မိုင်ခန့်အကွာ ကဝမြို့ ၏ အရှေ့ဘက် ၃ မိုင် ၅ ဖာလုံ အကွာ ကဝ − အုန်းနှဲ ကားလမ်းဘေး ၆ ဖာလုံအကွာတည်ရှိသည့် ဖလေးရွာ တွင်တည်ရှိပါသည်။
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ : ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(တောင်ငူ) မှ ပေးပို့ထားသော မှတ်တမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။) ကျိုက်မတ်ကော်စေတီတော် သည် သုဝဏ္ဏဘူမိ − ဟံသာဝတီ − ဥဿာပဲခူး စသည့် မွန် − မြန်မာမင်း အဆက်ဆက်တို့တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သည့် ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်စေတီတော်တစ်ဆူ ဖြစ်၏။ မြတ်စွာ ဘုရားဆံတော်ကိန်းဝပ်စံပယ်တော်မူရာ စေတီတော်ဖြစ်ပြီး ဉာဏ်တော်အတောင် ၂၁၀ ရှိသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စတုတ္ထမြောက် ဉာဏ်တော်အမြင့်ဆုံး စေတီတော်တစ်ဆူ ဖြစ်သည်။ မဟာသက္ကရာဇ် ၁၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဖြစ်၏။ ထိုအချိန်တွင် သုဝဏ္ဏဘူမိတိုင်း၊ သုဓမ္မဝတီသထုံပြည်ကြီး တွင် တိဿဓမ္မသီဟရာဇာ (မဟာသီရိမာသောကမင်း) သည်စိုးစံလျက်ရှိ၏။ ထိုအချိန်ကာလတွင် မဇ္ဈိမ ဒေသ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် သတ္တဝါဝေနေယျတို့အား တရားလှည့်လည်ဟောကြားလျက်ရှိ၏။တစ်နေ့ သောအခါ မြတ်စွာဘုရား၏သာဝကတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဂဝံပတိရဟန္တာသည် ဘဝဟောင်းက မိခင်၊ အတိတ် ဘဝကမွေးစားဖခင် သီဟကုမာရရသေ့၊ ဘကြီးတော်တိဿကုမာရရသေ့နှင့် နဂါးဥဖွားနောင်တော် သုဝဏ္ဏဘူမိပြည့်ရှင်မဟာသီရိမာသောကမင်းတို့ကို ကျေးဇူးဆပ်လိုသဖြင့် သထုံပြည်သို့ ကောင်းကင်ခရီး ဖြင့်ကြွရောက်တော်မူ၏။ ထို့နောက်တွင်မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအယူလွှမ်းမိုးလျက်ရှိနေသော မိခင် ဖြစ်သူနှင့်ဆွေမျိုးများ ကို တရားများဟောကြားတော်မူ၏။ ထို့နောက်ရသေ့နှစ်ပါးနှင့် ဘုရင်မင်းမြတ် တို့သည် မြတ်စွာဘုရား အား ဖူးတွေ့လိုသဖြင့် ပင့်ဆောင်ပေးရန် ပြောကြား၏။ထို့နောက်မထေရ်သည် မဇ္ဈိမဒေသသို့ပြန်သွား ကာ မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ထားတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် (၁) ထိုဒေသတွင် သာသနာ တော်ထွန်းလင်းမည်ကိုလည်းကောင်း၊ (၂) အတိတ်ဘဝက ဆွေတော်မျိုးတော်များ ကျွတ်တမ်းမဝင်ကြ သေးသည်ကိုလည်းကောင်း၊ (၃)သတ္တဝါများကျွတ်တမ်းဝင်ကြစေလို၍ လည်းကောင်း စသည့် အကြောင်း ခြင်း ရာများကြောင့်သုဝဏ္ဏဘူမိ သထုံပြည်သို့ ကြွတော်မူ၏။ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် မင်းနှင့် တကွသော တိုင်းသူပြည်သားများကို တရားရေအေးများ တိုက်ကျွေးတော်မူ၏။ မင်းနှင့် ပြည်သူတို့ သည် လည်း မြတ်စွာဘုရားနှင့် နောက်ပါ ရဟန္တာ ၅၀၀ တို့ကို ဆွမ်း တို့ဖြင့် ခုနစ်ရက်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။ ဆံတော်ပေးသနားခြင်း ထိုကဲ့သို့ မြတ်စွာဘုရားသည် ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး သီတင်းသုံးနေစဉ် ကေလာသတောင်ထိပ်နေ ရသေ့ကြီး၊ အတွင်းမုဂနိန်းအနောက်တောစွန်းနေ ရသေ့ကြီးအပါအဝင် ရသေ့ခြောက်ပါးတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံမှ ပူဇော်ရန်အလို့ငှါဗုဒ္ဓပူဇနိယပစ္စည်းကိုတောင်းခံလျှောက်ထား၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာ ဘုရားသည် ဆံတော်မြတ်ခြောက်ဆူ ပေးသနားတော်မူ၏။ ထို့နောက်ရသေ့တို့သည် မိမိတို့နေရပ်များသို့ မြတ်စွာဘုရား၏ဆံတော်ကို ပင့်ဆောင်ကာ ကိုးကွယ်တော်မူခဲ့သည်။ အတွင်းမုဂနိန်းနေရသေ့ကြီးသည်လည်း မိမိ၏နေရပ်သို့ပြန်လာခဲ့သည်။ ထိုအခါအတူနေရသေ့နှစ်ပါး သည် မြတ်စွာဘုရား၏ဆံတော်ကို မိမိတို့ပူဇော်ခွင့်မရကြဟု စိတ်နှလုံးမသာမယာဖြစ်ကြ၏။ ထိုအခါ အတွင်းမုဂနိန်းနေရသေ့ကြီးသည် စိတ်နှလုံးမသာမယာမဖြစ်ကြဘဲ “မြတ်စွာဘုရား၏ ဆံတော်အား မိမိတို့ သုံးဦးပူဇော်ခွင့်ရပါစေသတည်း” ဟု အဓိဋ္ဌာန်လေရာဆံတော်သည် သုံးဆူ ဖြစ်သွား၏။ ထိုအခါ ရသေ့သုံးပါးသည်တစ်ပါးလျှင်ဆံတော်တစ်ဆူစီယူကာ မိမိတို့နေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသများတွင် အများသူငါ ဖူးမြော်နိုင်ရန်စေတီတည်ကြသည်။ ထိုရသေ့သုံးပါး တည်ထားကိုးကွယ်တော်မူခဲ့သည် စေတီတော် များမှာ မုဂနိန်းစေတီတော်၊ ကျိုက်မတ်ကော်စေတီတော်နှင့် ကျိုက်သီရိဓမ္မသိုက်စေတီတော်တို့ ဖြစ်ကြ သည်။ (ဝီကီပီးဒီးယား မှမှီငြမ်းပါသည်)