ဘုရားအမည်	ဆွမ်းဦးပုညရှင်စေတီတော်
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	ဘုရားသမိုင်းများကြည့်ရန်
တည်နေရာ	စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းခရိုင်၊ စစ်ကိုင်းမြို့။
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ။ ဆွမ်းဦးပုညရှင်စေတီတော် ဂေါပကအဖွဲ့မှ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(မုံရွာ)သို့ ပေးပို့ထားသော မှတ်တမ်းမှတဆင့် ကူးယူဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။) သာသနာသက္ကရာဇ် ၁၇၈၆ခုနှစ်၊ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၆၇၄ခု တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင် ဝိဇယပူရ ပင်းယမြို့နန်းကို စိုးစံတော်မူသော ဆင်ဖြူတစ်စီးရှင် သီဟသူမင်းကြီး၏ သေနာပတိဖြစ်သော မဟာပုည အမတ်ကြီးသည် နော်ရထာမင်းစော၏ ကွမ်းခွက်တော်နှိုက် ရွှေမှိုခုနှစ်ချက်စွဲ၍ ဌာပနာတော်မူသော မွေတော်ခုနှစ်ဆူတို့အနက် နှစ်ဆူသော ဓာတ်တော်မွေတော်တို့ကို ပန်းတိမ်ငစိန်သင်၏ လက်မှ တရားသဖြင့် ရခြင်းနှင့် များစွာသောဓာတ်တော် မွေတော်တို့ကို နတ်တို့ဆောင်ပို့၍ ရခြင်းများကြောင့် ကြည်ညို၍ စေတီတည်ရန် မြေအရပ်ကို ဓိဋ္ဌာန်ရွေးချယ်သောအခါ ဇေယျာပူရတိုင်း စစ်ကိုင်းမြို့မြောက်၌‌ တောင်ပေါင်း(၃၀)ကျော်တို့ဖြင့် ဝန်းရံလျက်ရှိသော ဥပစာငဖားမည်သော တောင်ထိပ်၌၊ ဗုဒ္ဓဘုရားအလောင်း ယုန်မင်းဖြစ်စဉ်က ကျင်လည်တော်မူ ဖူးသောအရပ်သို့ ဓာတ်မွေတော်တို့ အစဉ်သဖြင့်ကြွ၍ ကိန်းဝပ်ရာဖြစ်သော ထိုအရပ်ဝယ် ခမ်းနားကြီးကျယ်စွာ ဌာပနာ၍ ပုညအမတ်စေတီ တည်ထားကိုးကွယ်သည်ကို ပုညစေတီဟု တွင်သတည်းဟု စေတီယပကာသနီကျမ်း တွင် ဖော်ပြထားခဲ့သည်။ မိုးတားဝန်ထောက်မင်း၏ စစ်ကိုင်းဘုရားစဉ် သမိုင်းချုပ်တွင် ပုညရှင်စေတီတော်၏ အတိုင်းတာ ဖော်ပြရာ၌ ဖိနပ်တော် (၄၂)တောင်(၂)မိုက်၊ ဉာဏ်တော်အတောင်(၄၀)နှင့် (၁)မိုက်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ယခုတိုင်းတာရရှိသည့် ပုညရှင်စေတိတော် အတိုင်းတာမှာ ဖိနပ်ခင်း (၆၂)ပေ (၄၁)တောင် တစ်မိုက်၊ ဉာဏ်တော် (၁၃၃)ပေ (၈၈တောင်၂မိုက်)၊ ထီးတော်အမြင့်မှာ (၂၅ပေ၁၀လက္မ)၊ ရှိသည်ဟု ၁၃၂၂-ခုက ရွှေကိုင်းသား ရေးသားပြုစုသည့် ဆွမ်းဦးပုညရှင်စေတီတော် သမိုင်းစာမျက်နှာ ၅၉တွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။ ဤစေတီတော်ကြီးကို သက္ကရာဇ် ၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဟံသာဝတီဆင်ဖြူရှင်မင်းကလည်းကောင်း၊ သက္ကရာဇ် ၉၄၉ခုနှစ်၊ မင်းရဲကျော်စွာလက်ထက်တွင်လည်း ပုညရှင်စေတီကို ရွှေထီးတင်၍ ရွှေဇရပ်ဆောက်ခဲ့သည်။ ကျွန်၂၅၀လှူပြီး ကျောက်စာစိုက်ခဲ့သည်။ ဗဟိုစည် ခေါင်းလောင်းစသည်တို့ လှူဒါန်းခဲ့သည်။ သက္ကရာဇ် ၉၆၄ခုနှစ် ဟံသာဝတီဆင်ဖြူရှင် သားတော်ဥတ္တမရာဇ်သည် ပုညရှင်စေတီ ရှေးကောင်းမှု ပြိုပျက်သမျှပြင်ဆင်၍ ရွှေထီးတင်လှူခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရွှေချ၊ ဇရပ်ဆောက်ခဲ့သည်။ သက္ကရာဇ်၉၆၇ခုနှစ်၊ အနောက်ဘက်လွန်မင်း လက်ထက်တွင် ပုညရှင်အနောက်ထောင့် တောင်ရံခြေရင်း၌ လှိုဏ် ၂ ဆင့်၊ သင်္ကန်းနှင့်တကွသော ရွှေဥမင် ကျောင်းတော်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။