ဘုရားအမည်	ပေါ်တော်မူ(ရှင်ဖြူ)မြတ်စွာဘုရားကြီး
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	ဘုရားသမိုင်းများကြည့်ရန်
တည်နေရာ	ပန်းတောင်းမြို့။
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ : ပေါ်တော်မူ (ရှင်ဖြူ) မြတ်စွာဘုရားကြီး၏ ဂေါပကအဖွဲ့မှ ပေးပို့ထားသော မှတ်တမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။) (ရှင်ဖြူ)မြတ်စွာဘုရားသည် စစ်ကိုင်းမြို့ အလောင်းစည်သူမင်းလက်ထက်တွင် ၄၇၇ ခုနှစ်မှ စ၍ ဟံသာဝတီရောက်မင်း (မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ)လက်ထက် ၁၀၉၈ ခုနှစ်တိုင်အောင် နှစ်ပေါင်း ခြောက်ရာကျော် စံပယ်တော်မူခဲ့လေသည်။ ထိုမင်းလက်ထက်၌ (ရှင်လှ)ဘုရား ကွယ်လေသည်ဟု ရာဇဝင်တို့၌ ဆို၏။ ထို့ပြင်တလိုင်းတို့ တိုက်ခိုက်သောကြောင့် အင်းဝပျက်ဆီး၍ မဏိပူရက ကသည်းတို့သည်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်အောင် ဆင်းသက်ဖျက်ဆီးကြကာ (ရှင်ဖြူ)ဘုရားကို ပင့်ဆောင်သွားလေသည်။ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၁၁၄ ခုနှစ်၌ မြန်မာ့ကျက်သရေဆောင် ဦးအောင်ဇေယျ (အလောင်းမင်းတရား) နန်းတက်တော်မူ၍ ၁၁၁၅ ခုနှစ်တွင် ရတနာသိင်္ခ ကုန်းဘောင်မြို့ တည်တော်မူလျှက် ရာမညတိုင်း မွန်သုံးရပ်နှင့် ကမ္ဗောဇ ရှမ်းနယ်များ သိမ်းပိုက်ပြီးလျှင် မဏိပူရ ကသည်းပြည်ကိုအောင်မြင်လေသော် (ရှင်ဖြူ)မြတ်စွာဘုရားကို ပြန်လည်ပင့်ဆောင်ခဲ့၍ နန်းတော်၌ ကိုးကွယ်၏။ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၂ ခုနှစ်တွင် အလောင်းမင်းတရားကြီး နတ်ရွာစံသဖြင့် နန်းတက်သော သားတော်ကြီး နောင်တော်ကြီးမင်းသည်လည်းကောင်း၊ ၁၁၂၅ ခုနှစ်တွင် ဆက်လက်နန်းတက်သော ရတနာသိင်္ခ ကုန်းဘောင်နန်းဦး၌ (ရှင်ဖြူ)မြတ်ဘုရားကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြလေသည်။ ဉာဏ်တော် ဒုတိယသားတော် ဆင်ဖြူရှင်မင်း (သီရိသုဓမ္မ မဟာရာဇာ) အမြင့် (၅)ပေ(၁)လက္ခရှိပါသည်။ ဇနိန္ဒာဓိပတိ) သည်လည်းကောင်း၊နောက် အင်းဝနေပြည်တော်ကို ပြန်လည်တည်ထောင်တော်မူ၍ ရတနာသိင်္ခ ကုန်းဘောင်မှ သူရဲဇီး လည်းစီးရပ်)မှ ဗိုလ်ဦး) နန်းဦးဘုရားကို ပန်းပြည် စစ်ချီစဉ်မှ အင်းဝတည်ထောင် စံမြန်းသည်အထိ အမှုထမ်းဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ဆင်ဖြူရှင်မင်းသည် ရတနာပူရအင်းဝကို ပြန်လည်တည်ထောင်ပြီးသော် အမှုထ ကောင်းသူတို့အား လိုရာဆုကို တောင်းခံစေရာ ဗိုလ်ဦးငြိမ်းသည် (ရှင်ဖြူ)မြတ်ဘုရားကို တောင်းခံ သဖြင့် တစ်ဦးတည်းပင့်ဆောင်နိုင်ပါက ခွင့်ပေးတော်မူလေသောကြောင့် အဓိဌာန်ပြု၍ ပင့်ဆောင် ခြင်းဖြင့် သူရဲဇီးသို့ရောက်ခဲ့လေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၆ ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း(၄)ရက် စနေနေ့ အမရပူရနေပြည်တော်မှ ဘိုးတော်မင်းတရားကြီးအမိန့်ဖြင့် ရခိုင်ပြည်သို့ ချီလာသော သားတော်အိမ်ရှေ့ဥပရာဇာ (သီဟသူရ) သည် ပန်းတောင်း-တောင်ကုတ်လမ်း(ဥယျာဉ်ပုလမ်းကြောင်း)ဖြင့် ကြွရောက်စဉ် ခေတ္တ ကွန်းထောက်ရာ ယာယီနန်း၌ (ရှင်ဖြူ)ဘုရားကို ပင့်ဆောင်ကိုးကွယ်ခဲ့သဖြင့် ပန်းတောင်းမြို့ တပ်ကုန်းရပ်သို့ ဒေသစာရီကြွချီခဲ့ရပါသည်။ ဘိုးတော်မင်းတရားလက်ထက်၌ပင် ပန်းတောင်း ယာယီနန်းအနီးတွင် ရွှေဂူစေတီတည်ထား သဖြင့် (ရှင်ဖြူ)ဘုရားသည် ရွှေဂူသို့ပင့်ယူ ရောက်ရှိခဲ့ပါသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၆ ခုနှစ်တွင် ဘကြီးတော်မင်းလက်ထက်၌ မြန်မာ-အင်္ဂလိပ် ပထမစစ်ပွဲ ဖြစ်လေရာ ဧရာဝတီမြစ်တလျှောက် အင်္ဂလိပ်တပ်များရန်ကြောင့် ပန်းတောင်းမြို့သူ မြို့သားတို့ တိမ်းရှောင်ကြစဉ် ဘူမိယက်သိုက်သမားတို့ (ရှင်ဖြူ)ဘုရား၏ ပလ္လင်အောက်သို့ တူးဖော်ရှာဖွေကြ၍ မြေတွင်းဖြစ်စေသည့်ပြင် ဧရာဝတီမြစ်ရေလျှံတက်မှုကြောင့် မြေအတွင်းသက်ဆင်းကျရောက်နေ သော ဘုရားပေါ်သို့ ညွှန်ပျောင်းညွန်နှစ်များ ဖုံးလွှမ်းသဖြင့် မြေအောက်နန်းတွင် စံမြန်းတော်မူရလေ သည်။ သာသနာ ၂၄၁၈ ခုနှစ်၊ ကောဇာ ၁၂၃၆ ခုနှစ်၊ တော်သလင်းလကွယ် (၁၅)ရက် (၁၀.၁၀.၁၈၇၄)စနေနေ့ညနေ (၅)နာရီခန့်တွင် တန်ခိုးတော်ဖြင့် မြေပေါ်သို့ ကြွရောက်ပေါ်ပေါက် တော်မူလာသောကြောင့် "ပေါ်တော်မူ မြတ်ဘုရား" ဟူ၍ သမုတ်ခေါ်ကြလေသည်။ မူလပေါ်တော်မူသော နေရာတွင် (၅၂)နှစ်မျှကြာသော် မြစ်ရေအန္တရာယ်ကြောင့် စုပေါင်းလုပ်အားဒါနဖြင့်ပြုလုပ်သော ယခုတည်နေရာ သိရိမင်္ဂလာကုန်းတော်သို့ ၁၂၈၈ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလ်လဆန်း(၈)ရက်မှစ၍ ပြောင်းရွှေ့ပူဇော်ကြရာလပြည့်နေ့ ညနေ(၅)နာရီတွင် ပလ္လင်နန်း၌ ကြွမြန်းတော်မူပါသည်။