ဘုရားအမည်	မဟာမုနိကေလဇာတီစေတီတော်မြတ်ကြီး
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	/ကေလဇာတီဘုရား
တည်နေရာ	အမှတ်(၅)ရပ်ကွက်၊ ဘုရားလမ်းနှင့် (၂) လမ်းထောင့်၊တောင်ငူမြို့
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ : ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(တောင်ငူ) မှ ပေးပို့ထားသော မှတ်တမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။) မဟာမုနိကေလဇာတီစေတီတော်ကို စတင်တည်ထားခဲ့သည့် မူလဒါယိကာမှာ ဒုတိယမြန်မာနိုင်င်ငံတော်ကို တည်ထောင်သူ ဆင်ဖြူများရှင် ဘုရင့်နောင်မင်းတရားကြီးဖြစ်ပါသည်။စေတီတော်တည်ထားသောကုန်း၏အမည်မှာ ကေလာသကုန်းဟု အမည်တွင်လေသည်။ အဆိုပါကုန်းတော်သည် ရှင်ရဲထွဋ် (ဘုရင့်နောင်) နှင့်မင်းကြီးညို၏သမီးတော်သခင်ကြီးတို့ လက်ထပ်မင်္ဂလာပွဲ ပြုလုပ်ကျင်းပလျှင် ဘုန်းကြီး၍ သက်တော်ရှည်လိမ့်မည်ဟု သာသနာပိုင်ဆရာတော်ဖြစ်သော မြို့ကြီးဆရာတော် ဦးနာရဒက မိန့်ကြားလမ်းညွှန်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ဘုရင့်နောင်သည် သက်တော်(၃၅)နှစ်အရွယ် သက္ကရာဇ် (၉၁၂)ခုနှစ်တွင် ကေတုမတီ၌ထီးနန်းတက်ခဲ့သည်။ဘုရင့်နောင်နှင့် မိဖုရားသခင်ကြီးတို့အား သာသနာပိုင်မြို့ကြီးဆရာတော်က မင်း၊ မိဖုရားတို့လက်ထပ်မင်္ဂလာပြုလုပ်ခဲ့သော ကေလာသကုန်းတော်တွင်ဘုရားတည်ပါကအသက်ရှည်၍ ပိုမိုတန်ခိုးကြီးလိမ့်မည်ဟု မိန့်ကြားခဲ့သည်။ဆရာတော်၏မိန့်မှာချက်အတိုင်း ဘုရင့်နောင်သည် စေတီတော်ကို တည်တော်မူခဲ့ပြီး မဟာမုနိကေလဘုရားဟု ဘွဲ့တော်တွင်ခဲ့ပါသည်။ သက္ကရာဇ် (၉၁၄) ခုနှစ် တော်သလင်းလပြည့်နေ့တွင် တည်ဆောက်ပြီးစီးအောင်မြင်တော်မူခဲ့ပါသည်။ သက္ကရာဇ်(၉၃၂)ခုနှစ်တွင် သီဟိုဠ်ဘုရင်ထံမှရရှိသောဓာတ်တော်များကိုကေတုမတီမြို့ဆီသို့ခမ်းနားစွာပင့်ဆောင်လာပြီး ဌာပနာတည်ကာ ဉာဏ်တော်(၇)တောင်မြင့်သောစေတီအဖြစ် ပြုပြင် တည်ထားတော်မူခဲ့ပါသည်။ စေတီတော်ကိုထီးတော်တင်လှူပူဇော်ပြီး ထီးတော်မှဘိနပ်တော်ထိ ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူပူဇော်ခဲ့ပါသည်။ မူလဘွဲ့တော်ဖြစ်သော မဟာမုနိကေလဘုရားမှ မဟာမုနိကေလစေတီဟူ၍ ပြောင်းလဲသမုတ်ခဲ့လေသည်။ ဆင်ဖြူများရှင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံတော်မူပြီးနောက်ကေတုမတီဘုရင်သီဟသူ(ခေါ်) မင်းဂေါင် နှင့်မင်းဂေါင်၏သား နတ်သျှင်နောင်၊ ဘုရင့်နောင်၏မြေးတော် အနောက်ဘက်လွန်မင်းတရားကြီးတို့ ကလည်း ဘုရားကြီးအားမွမ်းမံပြင်ဆင်ခြင်း၊ ထီးတော်တင်ခြင်း၊ ရွှေသင်္ကန်းကပ်လှူခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့ ကြပါသည်။ သက္ကရာဇ်(၉၇၄)ခုနှစ်၊ နတ်သျှင်နောင်မင်းလက်ထက်တွင် သံလျှင်မြို့စား၊ ပေါ်တူဂီလူမျိုး ငဇင်ကာနှင့် မုတ္တမြို့စားတို့ပူးပေါင်း၍ နတ်သျှင်နောင်အားဖမ်းဆီးသွားစဉ် မြို့ကိုမီးရှို့‌ဖျက်ဆီးခဲ့သဖြင့် ဘုရားကြီး၏တန်ဆောင်း၊ ပြဿဒ်များပါ မီးထဲပါသွားသဖြင့် ပြာပုံအတိဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကေတုမတီတွင်မင်းဆက်ပြတ်ပြီး ဘုရားကုန်းတော်သည်လည်း တောကြီးအထိဖြစ်ခဲ့ရသည်။ သက္ကရာဇ်(၈၇၂)ခုနှစ်တွင် မင်းကြီးညိုတည်ထောင်ခဲ့သည့် ကေတုမတီမြို့ကို သက္ကရာဇ်(၁၂၁၄) ခုနှစ်တွင်အင်္ဂလိပ်တို့မှ သိမ်းယူခဲ့ပါသည်။ နှစ်ကာလအနည်းငယ်ကြာလာသောအခါ ဘုရားကြီးတည်ရှိ ခဲ့ရာအနီး၌ အိုးအိမ်အဆောက်အဉီးများဖြင့် လူအများနေထိုင်ကာစည်ကားလာခဲ့ပါသည်။