ဘုရားအမည်	မိုးညှင်းသမ္ဗုဒ္ဓေဘုရား
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	ဘုရားသမိုင်းများကြည့်ရန်
တည်နေရာ	စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာမြို့နယ်၊ မုံရွာမြို့၏ အရှေ့တောင်ဘက် (၇) မိုင်ကျော်အကွာ မြေနဲရွာတွင် မိုးညှင်းကျောင်းတိုက်ကြီး တည်ရှိပါသည်။
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ : ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(မုံရွာ)မှ ပေးပို့သော အချက်အလက်များမှ ကူးယူဖော်ပြထားပါသည်။) ကျေးဇူးရှင် မိုးညှင်းဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီတော်ကြီးကို သက္ကရာဇ် ၁၃၀၁ ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလဆန်း ၅ရက်နေ့မှ စတင်၍ မုံရွာမြို့နယ် မြေနဲ၊ အောင်သာ၊ ဆည်ကြီး၊ မင်းရွာတို့အလယ်ရှိ ၃၇ဧက ကျယ်ဝန်းသော မိုးညှင်းတောရတိုက်တော်ကြီးအတွင်း၌ တည်ဆောက်ခဲ့ရာ ၁၃၁၄ ခုနှစ် တပေါင်းလဆုတ် ၃ရက်နေ့တွင် လုံးဝပြီးစီး အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။ ယင်းစေတီ တည်ဆောက်ရာ၌ ဆရာတော်ဘုရားသည် မည်သည့်အင်ဂျင်နီယာများ၏ အကူအညီကိုမျှ မယူဘဲ မိမိစိတ်ကူးနှင့်ပင် ကြံစည်ရသမျှ ထင်မြင်လာသည့်အတိုင်း တိုက်ကြပ်ဘုန်းတော်ကြီး ဦးနာရဒနှင့် ပန်းရန်ဆရာကြီးတို့အား မည်သို့မည်ပုံ မည်သည့်နည်းစသည့် နည်းလမ်းစနစ်ပုံစံများကို စာနှင့်တစ်ဖုံ၊ နှုတ်နှင့်တစ်မျိုး ရှင်လင်း ပြသကာ တိုင်းပြည်နှင့်တကွ တည်ဆောက်လာရာ ငွေပေါင်း ၁၁ သိန်းကျော်မျှ ကုန်ကျလေသည်။ စေတီတော်တည်ဆောက်ဆဲ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်ခေတ်နှင့်ကြုံကြိုက်နေသော်လည်း စေတီတော်ကြီး၏တန်ခိုးတော်၊ ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ မေတ္တာတော်တို့ကြောင့် ထုံး၊ သံထည် ပစ္စည်းများ၊ ဘိလပ်မြေ၊ ဆေးဘူးများကို အခက်အခဲမရှိ အလွယ်တကူ ရရှိသဖြင့် ပန်းရန်အဖွဲ့ပေါင်း ၄၀ကျော် ၅၀မျှနှင့် အဆက်မပြတ် လုပ်ကိုင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ကျောင်းတိုက်အနီးရှိ မြေကွက်များတွင် အုတ်ဖိုပေါင်း ၂၀၀ကျော် မျှရှိခဲ့ရာ အုတ်များလည်း အဆက်မပြတ်ရရှိခဲ့လေသည်။ သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီတော်၏ ပုံတော်သည် အခြားမည်သည့်စေတီတော်များနှင့်မျှ ပုံသဏ္ဌာန်မတူဘဲ တစ်မူထူးခြား၍ ထူးကဲအံ့ဩဖွယ် ကောင်းလှပေသည်။ စေတီတော်ကြီး၏ဖိနပ်တော်မှာ စတုရန်းဖြစ်၍ အလျား ၁၁၁တောင်နှင့် အနံ ၁၁၁ တောင်စီရှိရာ အလယ်ဗဟိုတွင် ဉာဏ်တော် ၈၈တောင်ရှိ ရွှေရောင်ဝင်းသော သမ္ဗုဒ္ဓေမဏ္ဍိုင် စေတီတော်ကို တည်ထားသည်။ စေတီတော်၏တစ်ဖက်တွင် အလျား၁၁၁တောင်၊ အနံ ၅၂တောင်၊ အမြင့်ဉာဏ်တော် ၃၆တောင်ရှိ အာရုံခံတန်ဆောင်းကြီးတစ်ခုနှင့် ယင်းနှင့်စပ်၍ အလျား၅၇တောင်၊ အနံ၅၂တောင်နှင့် အမြင့်၃၆တောင်ရှိ စောင်းတန်းတစ်ခုရှိသည်။ သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီဘက်၌ စေတီတော် ကြီးငယ်ပေါင်း ၄၇၁ဆူနှင့် စောင်းတန်းတော်အာရုံခံဘက်၌ ၃၉၃ဆူရှိရာ စေတီတော်ကြီးကို အဝေးကနေ ဖူးလျှင် စေတီရံပေါင်း ၈၆၄ဆူနှင့်တကွ အလွန်ပနံရသော သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီတော်ကြီးကို စောင်းတန်း အာရုံခံကြီးမျာနှင့်အတူ ထင်းထင်းကြီး တွေ့မြင်ရသည်။ စေတီကြီး၏ဘေးပတ်လည်တွင် တံခွန်တိုင် ၂၀၊ တိရတနာပါဒသုံးဆူ၊ နရသီဟလေးစီး၊ မနုဿီဟလေးစီး၊ သမုဒ်ပုလ္လင် ၁၄လုံး၊ ခြင်္သေ့၁၄စီးရှိသည်။ ဓာတ်တော်တည်ရာဌာနပေါင်း ၁၄၈၆ဌာနတို့၌ မြတ်စွာဘုရား ဓာတ်တော်ပေါင်း ၃၈၉၀၀နှင့် ရဟန္တာဓာတ်တော်ပေါင်း ၈၁၅၀၀တို့ကို အန္တရာယ်ကင်းကြီးများနှင့်တကွ တည်ထားကိုးကွယ်သည်။ သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီနှင့် စောင်းတန်းအာရုံခံ အတွင်းတို့၌ တောင်ပြည့်ထိုင်တော်မူ ၆၈ဆူနှင့် ရပ်တော်မူ ၂၉၆ဆူ ရှိသည်။ ဘေးကင်းရန် ဝိသေသဘုရားတို့ကား စေတီတော်ဘက်၌အဆူ ၅၀၀၊ အာရုံခံဘက်၌ ၇၅၆ဆူနှင့် စောင်းတန်းဘက်၌ ၄၃၈ဆူ၊ ပေါင်း ၁၆၉၄ ဆူရှိသည်။ စေတီတော်ကြီး၏အတွင်း၌ အပြင်ထပ်၊ အလယ်ထပ်ဟူ၍ အထပ်သုံးထပ်ရှိ၍ လူပရိသတ် ထောင်းပေါင်းများစွာဆံ့အောင် ရှိခိုးနေထိုင်နိုင်ကြသည်။ တိုက်ခန်းနံရံတွင်သုံးလက်မ၊ လေးလက်မ၊ ခြောက်လက်မ၊ ကိုးလက်မ၊ တစ်ပေ စသည်ဖြင့်ရုပ်ပွားငယ်ပေါင်း ၅၈၂၂၅၇ ဆူတို့မှာလည်း အောက်ခြေမှစ၍ အထက်ထိ အတန်းလိုက် ညီညီညာညာ၊ အကန့်ကန့် ဆင့်ကာဆင့်ကာ ကိန်းဝပ်စမ္ပာယ် တော်မူလျက်ရှိကြရာ ဘုရားဖူးများသည် ဖူး၍ မကုန်နိုင်အောင် အောက်ခြေကလည်းဘုရား၊ အထက်လည်းဘုရား၊ မျက်နှာမူရာမှာလည်းဘုရား၊ နောက်ကလည်းဘုရား၊ ဘေးနှစ်ဖက်ကလည်း ဘုရား၊ ဘုရားပေါင်းမြောက်မြားစွာကို ဖူးမြင်ကြရပေသည်။ သမ္ဗုဒ္ဓေစေတီတော်နှင့် စောင်းတန်းအာရုံခံတို့၏ အပြင်ဘက်မျက်နှာပတ်လည်တွင် ဖရဲသီး၊ ပိန္နဲသီး၊ သရက်သီး၊ သင်္ဘောသီး၊ ငှက်ပျောခိုင်ကြီး၊ အုန်းခိုင်ကြီး၊ ထန်းသီးခိုင်ကြီး စသည့် သစ်သီးကြီးငယ် တို့၏သဏ္ဌာန်ကို အစစ်ကဲ့သို့ အင်္ဂတေဖြင့် ပန်းရံဆရာတို့ လက်စွမ်းပြ ပြုလုပ်ထားသည်မှာ ချီးမွမ်းဖွယ်ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုသစ်သီးကြီးငယ်တို့ကို အမြဲထာဝရ ဆွမ်းတော်တင်ထားသည့်အလား တွေ့ရပါသည်။