ဘုရားအမည်	ရွှေပြောင်ပြောင်စေတီတော်မြတ်ကြီး
တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်	ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး
Website Address	ဘုရားသမိုင်းများကြည့်ရန်
တည်နေရာ	ကသဲတန်းလမ်း၊ ကြာနီကန်ရပ်ကွက်၊ ရွှေတောင်မြို့။
သမိုင်းကြောင်းရာ
(ရည်ညွှန်းစာ : ရွှေပြောင်ပြောင်စေတီတော်မြတ်ကြီး၏ ဩဝါဒါစရိယဆရာတော် ဦးအဂ္ဂဝံသ(အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍီတ)ပေးပို့သော မှတ်တမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။) ရှေးအခါက ရွှေတောင်ဇာတိ သတိုးမင်းကြီး မင်းလှမင်းခေါင်ကျော်ထင်နော်ရထာဘွဲ့ခံ ဟံသာဝတီ ဝန်ကြီး ဦးမှုန်၏ တူတော်သူ ဦးပဉ္ဇင်းအရှင်ပညာသာမိသည် ရွှေတောင်မြို့မှ မန္တလေးနေပြည်တော်ရှိ ပရိယတ္တိ စာသင်တိုက်ကြီးများသို့ ကြွရောက်ကာ ပရိယတ္တိ စာပေ သင်ကြားတော်မူပြီး ရွှေတောင်မြို့သို့ ပြန်လည်ကြွ ရောက်တော်မူခဲ့ရာ ယခုကျောင်းကြီးကျောင်းနေရာတွင် ဝန်ကြီးဦးမှုန်က ကျောင်းဆောက်လုပ် လှုဒါန်းကာ မန်ကျီးပင်ကျောင်းကြီးကျောင်းတိုက်အမည်ဖြင့် စာသင်တိုက်ဖွင့်လှစ်၍ ရဟန်း၊ သာမဏေများ အား စာပေ ပို့ချလျက် သီတင်းသုံးနေထိုင်တော်မူခဲ့ပါသည်။ ယခု ရွှေပြောင်ပြောင်စေတီတော်မြတ်ကြီး တည်ရှိတော်မူရာနေရာတွင် မန်ကျီးပင်များ ထူထပ်စွာ ပေါက်ရောက်ပြီး တောင်ပို့ကြီးတစ်ခု ရှိခဲ့ရာ မန်ကျီးပင်ကျောင်းတိုက်ရှိ ကိုရင်၊ ကျောင်းသားကလေးများ နေ့လည်အခါ ကစားကြရင်း တောင်ပို့ကြီးကို တူးဆွကြရာမှ ဉာဏ်တော်အမြင့် (၆)လက်မ၊ အောက်ခြေ အမြင့် (၄)လက်မခန့်ရှိ အောက်ခံရွှေပြားပိတ်ထားသော ရွှေစေတီတော်တစ်ဆူတွေ့ရှိရ၍ ဆရာတော်အား ပြသကြရာ ဆရာတော်က မန်ကျီးပင်ကျောင်းကြီး ဘုရားဆောင်တွင် အပူဇော်ခံထားရှိခဲ့ပါသည်။ အောက်ခံရွှေပြားတွင် ပဉ္စဝဂ္ဂီငါးပါးတို့တွင် အပါအဝင်အငယ်ဆုံးဖြစ်သော ရှင်အသဇိမထေရ်က ရှင်သာရိပုတ္တရာအလောင်း ဥပတိဿအား ဟောကြားတော်မူသော - ယေဓမ္မာ၊ ဟေတုပ္ပဘဝါ တေသံ ဟေတုံတထာဂတော အာဟ။ တေသဉ္ဇ ယောနိရောဓေါ ဇဝံဝါဒီမဟာ သမဏော။ ဟူသော သစ္စာလေးပါးပြ ဂါထာကို တွေ့ရှိရပေ သည်။ ထိုအခါ ဆရာတော် ဦးပညာသာမိနှင့် ဝန်ကြီးဦးမှုံတို့ တိုင်ပင်ကြပြီး ပန်းထိမ်ဆရာများခေါ်ကာ ပရိတ်သတ်အလယ်တွင် ရွှေစေတီကို ဖွင့်လှစ်ကြည့်ရှုကြရာ ရွှေစေတီ၏အတွင်း၌ ရွှေကြုပ်ငယ်ကို တွေ့ရှိရ ပေသည်။ ၎င်းရွှေကြုပ်ငယ်ထဲမှ ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်မြတ်၏ ဓါတ်တော်(၆၄)ဆူကို တွေ့ရှိရပေသည်။ ထို့နောက် ဆရာတော် ဦးပညာသာမိနှင့် ဝန်ကြီးဦးမှုံတို့ ဦးဆောင်၍ ရွှေစေတီတော်တွေ့ရှိရာ တောင်ပို့နှင့် အတောင်(၂၀)ပတ်လည်ကို အနက်(၃)ထောင်အထိ တူးဖော်ရှာဖွေကြရာ ငွေဖြင့် ပြုလုပ်ထား သော မနုသီဟခေါ် နရသီဟ (၄)ရုပ်၊ လက်သီးဆုပ်ခန့်ရှိ ငွေကြုပ်တစ်လုံးအတွင်းမှ ကွမ်းသီးလုံးခန့်ရှိ ဆံပင် ဖြူတစ်ထွေး ၎င်းနောက်တောင်ပို့ အရှေ့တောင်ထောင့်ရှိ အုတ်ပုံထဲမှ သောက်ရေအိုးခန့်ရှိသော ကျောက်အိုး နှင့် ဓါတ်လုံး(၁၃)လုံးကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ဆရာတော် ဦးပညာသာမိ၊ ဝန်ကြီးဦးမှုံနှင့် မြို့သူ/သား အပေါင်းတို့သည် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာစွာဖြင့် ရွှေစေတီနှင့် ဌာပနာဓါတ်တော်များ တွေ့ရှိရာနေရာတွင် ဝန်ကြီးဦးမှုံက ဦးဆောင်၍ ရွှေစေတီတော်ကြီး တည်ထားကိုးကွယ်ရန်အတွက် မန်ကျီးပင်အုပ်ကြီးများကို အမှုထမ်းများနှင့် မြို့သူ/သားများအား ရှင်းလင်း စေပြီး ထေရ်ကြီးဝါကြီး ဆရာတော်ကြီး (၆၄)ပါးတို့မှ ပရိတ်မေတ္တာဘာဝနာများ ရွတ်ဖတ်ပွားများကြပြီး လျင် အမြင့်ဉာဏ်တော်(၆၄)တောင် စေတီရံ(၆၄)ဆူနှင့်တစ်ကွ စေတီတော်မြတ်ကြီးကို တည်ထားကိုး ကွယ်ခဲ့ကြပါသည်။ စေတီတော်ကြီးအတွင်း၌ ရွှေစေတီငယ်ကို ဓါတ်တော်(၆၄)ဆူနှင့်တကွ မူလပုံစံ မပျက်စေဘဲ အနယ် နယ်အရပ်ရပ်မှ ပုဂ္ဂိုလ်ထူးများလှူဒါန်းသော ဓါတ်တော်များ၊ ရတနာ(၉)မျိုး၊ ဓါတ်တော်(၆၄)လုံး၊ ကျောက် မြတ်ရတနာများ၊ ငွေမနုသီဟ (၄)ရုပ်၊ ယခင်ကတွေ့ရှိခဲ့သော ဓါတ်လုံး(၁၃)လုံး၊ ငွေကြုပ်နှင့်တွေ့ရသော ဆံဖြူများ၊ ဘုရားရှင်၏ ဆံတော်ပွား၊ စွယ်တော်ပွား၊ ဓါတ်တော်ပွားများနှင့် သင်္ကန်းပရိတ်က္ခရာများ ဌာပနာတော် မူခဲ့ကြပါသည်။ ၂ ၁၂၁၃ ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလတွင် စေတီတော်ကြီးနှင့်တကွ စောင်းတန်း(၄)သွယ်၊ မုဒ် (၄)ပေါက်၊ အာရုဏ်ခံတန်စောင်း (၄)ခု၊ ခြင်္သေ့ရုပ် (၂)ခု၊ နရသီဟရုပ် (၄)ခုတို့ တည်ထားပြီးစီးအောင်မြင်ခဲ့ပါသည်။ ၁၂၁၃ ခုနှစ်၊ နတ်တော်လဆန်း(၈)ရက်နေ့ ၊ နံနက်(၄)နာရီမှ နံနက်(၉)နာရီအထိ ထီးတော်လှည့် လည်အပူဇော်ခံပြီးနောက် ထီးတော်တင်၍ သံဃာတော်(၆၄)ပါးတို့အား နေ့ဆွမ်းဆက်ကပ်ပြီး နေ့လည် (၁)နာရီအချိန်တွင် ဆရာတော်၊ သံဃာတော်များမှ ဗုဒ္ဓါဘိသေက အနေကဇာတင်ပြီးလျှင် ၎င်းနတ်တော် လဆန်း(၈)ရက်နေ့မှ နတ်တော်လပြည့်နေ့အထိ ဗုဒ္ဓပူဇနိယဘုရားပွဲတော်ကြီး ဆက်လက်ကျင်းပပူဇော်ကာ ရေစက်သွန်းချအမျှပေးဝေခဲ့ကြပါသည်။ ဖော်ပြပါ နတ်တော်လဆန်း(၈)ရက်နေ့မှ နတ်တော်လပြည့်နေ့အထိ ဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲတော်ကြီးအား စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ နှစ်စဉ်မပြတ်ကျင်းပပူဇော်လျက်ရှိပြီး စေတီတော်ကြီးကို သပ္ပယ်စွာဖူးမျှော်ကြည်ညို သဒ္ဒါပွားများစေရေးအတွက် ဂေါပကအဖွဲ့မှ ဘက်စုံပြုပြင်မွမ်းမံလျက်ရှိပါသည်။