(ခ) ဘုရင့်နောင်မင်းတရားကြီးမှ ဒုတိယဟံသာဝတီနန်းတော် တည်ထောင်ခြင်း(အေဒီ ၁၅၅၁-၁၅၈၁)
ဗညားဦးမင်း တည်ခဲ့သော ပထမဟံသာဝတီနေပြည်သည် ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံတော်ကြီး ကို ထူထောင်တော်မူနိုင်ခဲ့သော ဘုရင့်နောင်မင်းတရား၏ ဂုဏ်ဒြပ်နှင့် မလျောက်ပတ်၊ သိမ်ငယ် လှ၏။ ထိုကြောင့် သင့်လျော်သော နေပြည်တော်ကြီးကို ဟင်္သာကုန်းတန်းနှင့် ပဲကူး(ပဲခူး)ချောင်း ကြားတွင် ရွှေမော်ဓောစေတီကို မြို့တွင်းထားလျက် သက္ကရာဇ် ၉၂၈ ခု၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း (၁၀)ရက် ကြာသပတေးနေ့မှ စတည်လေသည်။
၉၂၉ ခု၊ တန်ခူးလပြည့်၊ ကြာသပတေးနေ့တွင် နန်းတော်အဆောင်ဆောင်နှင့်တကွ မြို့ပြ ကျုံးမြောင်း အလုံးစုံပြီး၍ ဘုရင့်နောင်၏ နေပြည်တော်အသစ်ကား ဒုတိယဟံသာဝတီဖြစ်၏။ မြို့၏ အဝန်းတာပေါင်း သုံးထောင့်လေးရာရှိသည်။ မြို့တံခါး နှစ်ဆယ်၏အမည်များကား အနောက်မြောက်တံခါးမှ လက်ယာရစ်ရေသော် (၁)တနင်္သာရီတံခါး (၂)ယိုးဒယားတံခါး (၃)မုတ္တမတံခါး (၄)ပုခန်းတံခါး (၅)ပုသိမ်တံခါး (၆)ပြည်တံခါး (၇)အင်းဝတံခါး (၈)တောင်ငူတံခါး (၉)လင်းဇင်းတံခါး (၁၀)ဒလတံခါး (၁၁)ဇင်းမယ်တံခါး (၁၂)အုန်းဘောင်တံခါး (၁၃)မိုးညှင်းတံခါး (၁၄)မိုးကောင်းတံခါး (၁၅)ထားဝယ်တံခါး (၁၆)ကလေးတံခါး (၁၇)မိုးနဲတံခါး (၁၈)ညောင်ရွှေ တံခါး (၁၉)သာယာဝတီတံခါး (၂၀)သိန္နီတံခါး၊ တံခါးနှစ်ဆယ်၏ ပြဿဒ်များမှစ၍ တံခါးရွက်များ ကိုပင် ရွှေအပြည့် ထည့်ထားလေသည်။ မျက်မြင်သိသူ ပထမ နဝဒေးကြီးကရာဇဌာနီ၊ ပြည်ကြီးပီ၍”တုသီတာမှ၊ ဘုံလျှင်ကျသို့” ဟူ၍ ဘုရင့်နောင်တည်သော ဒုတိယဟံသာဝတီနန်းတော်ကို ဖွဲဆိုခဲ့၏။
“ထက်စွန်နတ်ရွာ၊ ဝတိံသာနှင့်
နှိင်းရာတစ်နေ့၊ သာမျိုးတွေသား
သပြေမြန်ခန်း၊ ဟင်္သာနန်း”ဟူ၍ ဘုရင့်နောင်၏နန်းကို စာဖွဲခဲ့သည်။ ဒုတိယဟံသာဝတီ ရောက်ဖူးသော စပိန်လူမျိုး (ဖရိုင်ယာအိစူ)စသည် (အေးရှားပေါ်တူဂီ) မှတ်တမ်းတွင်နန်းတော်လှပုံကား အယုတ်ဆုံးနေရာတွင်ပင် လှပသော ပန်းချီနှင့် ရွှေပိန်းခြယ်ထား သည်။ အချို့သော နန်းဆောင်များ၏ အမိုးသည် ပကတိရွှေပြားများနှင့် မိုးထားလေ၏ဟု မော် ကွန်းတင်ထားခဲ့သည်။
ဘုရင့်နောင်တည်ခဲ့သော ကမ္ဘောဇသာဒီဟု အမည်တွင်သော နန်းတော်ကြီးမှာ လှပခန့်ညား သော်လည်း နှစ်သက်မရှည်ခဲ့ပေ။ သုံးဆယ့်တစ်နှစ်သာ ရာဇဌာနီဖြစ်ခဲ့သည်။ သက္ကရာဇ် ၉၆၁ တွင် တောင်ငူဘုရင်သီဟသူ နှင့် ရခိုင်ဘုရင် မင်းရဲကျော်ထင် တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် နေပြည် တော်သက် ကုန်ဆုံးခဲ့ရသည်။နောက်တစ်နှစ်တွင် ဟံသာဝတီရွှေနန်းကစ၍ တစ်မြို့လုံးကို ရခိုင် မင်းတပ်သားများက မီးရှို့လေသောကြောင့် ဘုရင့်နောင်နန်းတော်ကြီး ပြာကျခဲ့သည်။